
– Lombardczyk z urodzenia, ale obywatel Południowej Ameryki z adopcji, był siódmym następcą Księdza Bosko. Mowa o ks. Egidio Viganò (1920-1995). Obdarzony wielkimi zdolnościami intelektualnymi i organizacyjnymi, a także bardzo aktywny w służbie Kościołowi i papieżowi, został również określony mianem “amerykański Ksiądz Bosko”.
Urodzony w Sondrio w 1920 roku , wyjechał do Chile jako misjonarz już na etapie formacji początkowej, a w nowej ojczyźnie był ceniony za swoją życzliwość, przyjaźń i kulturę, do tego stopnia, że salezjański kardynał Raùl Silva Henríquez mianował go swoim “doradcą”, chcąc także, aby towarzyszył mu jako “ekspert” na Soborze Watykańskim II. Po okresie formacji salezjańskiej został wybrany na Przełożonego Generalnego podczas XXI Kapituły Generalnej w 1977 r., którą to funkcję pełnił przez trzy kadencje, łącznie przez 18 lat.
Otrzymał wiele ważnych nominacji od papieża, uczestniczył w sześciu Synodach Biskupów - zawsze z nominacji papieskiej - a w 1986 r. został poproszony o wygłoszenie rekolekcji dla Papieża i członków Kurii Rzymskiej. Ostatni rok jego życia był naznaczony chorobą i cierpieniem, ale przeżył go w duchu nadziei, miłości i oddania, nie zawodząc w wykonaniu swoich zobowiązań.
Podsumowując jego życie, ks. Santo Russo SDB, autor książki “La Strenna di Don Bosco e dei suoi Successori”, pisze: “Nadał Zgromadzeniu i Rodzinie Salezjańskiej wymiar i poczucie bardziej ‘eklezjalne’, pobudzając je do nowego otwarcia: odnowa Konstytucji, Projekt Afryka, otwarcie na Wschód, ożywienie nabożeństwa do Maryi Wspomożycielki (1984), Zawierzenie Zgromadzenia Maryi, uznanie Stowarzyszenia Czcicieli Maryi Wspomożycielki jako członka Rodziny Salezjańskiej, wezwanie do odnowy pobożności i posługi kaznodziejskiej według wskazań Pawła VI (Marialis cultus, 1978), odkrycie na nowo ‘kryterium oratoryjnego’ jako metody naszej pracy duszpasterskiej”.
Trzykrotnie, w czasie swojej kadencji jako kolejny następca Księdza Bosko, podróżował po całym świecie, aby spotkać się z salezjanami i członkami Rodziny Salezjańskiej i nieść entuzjazm w imię Księdza Bosko.
Również dla ks. Viganò Wiązanka stanowiła ważną tradycję, która zawsze odwołuje się do Księdza Bosko, aby inspirować i kierować realizacją programów salezjańskich. I, jak powiedział podczas prezentacji Wiązanki na rok 1985 r., “nie stanowi ona tylko znaku pełnej miłości obecności Księdza Bosko w osobie jego Następcy, ale staje się także bodźcem do podejmowania inicjatyw na rzecz odnowionej wierności salezjańskiemu duchowi i posłannictwu”.
Teksty jego Wiązanek powracają do starej formy, są w większości proste i krótkie, a spojrzenie jest ogólne na całą Rodzinę Salezjańską. Jak w przypadku jego poprzedników, na pierwszym planie jego przesłania znajduje się Ksiądz Bosko, wierność jego osobie, jego charyzmatowi i jego misji, także dlatego, że obchody stulecia jego śmierci w 1988 r. były jednym z najsilniejszych momentów jego rządów.
Ta rocznica, jak również cała droga przygotowania do niej i późniejsza, a także inne znaczące rocznice dla Rodziny Salezjańskiej i Kościoła, stanowiły szczególny przedmiot uwagi jego przesłań, które przekazywał w ramach Wiązanek.
Innym aspektem, na który zwracał szczególną uwagę, było wychowanie młodych ludzi, co łączyło się z ponownym odkryciem systemu prewencyjnego, wznowieniem programu salezjańskiego wychowania, wezwaniem do świętości, powrotem wraz z młodzieżą do Błogosławieństw...
Nie brakuje też innych, bardziej bezpośrednich odniesień do cnót, postaw czy wymiarów, o które należy zadbać, zawsze w kontekście prawdziwie autentycznego życia chrześcijańskiego, z wyraźnymi odniesieniami do kierownictwa duchowego, doktryny społecznej, umiarkowania czy życia wewnętrznego.
Oto treści 18 Wiązanek ks. Viganò:
1979: “Urzeczywistnić, z pomocą Maryi, wychowawczy i duszpasterski program dobra poprzez ponowne odkrycie, pogłębienie i ożywienie ‘Systemu prewencyjnego’ Księdza Bosko w całej Rodzinie Salezjańskiej”;
1980: “Kontynuować zaangażowanie na rzecz ożywienia programu wychowawczego Księdza Bosko, zwłaszcza w grupach i ruchach młodzieżowych, poprzez wdrażanie i pogłębianie dwóch typowo salezjańskich metod: obecność przyjaźni, która ożywia i pomaga młodym ludziom dojrzewać (asystencja) oraz tworzenie środowiska wychowawczego, które rozwija bogate doświadczenie wartości ludzkich i chrześcijańskich (duch rodzinny)”;
1981: “W tym roku stulecia śmierci św. Marii Dominiki Mazzarello zechciejmy wszyscy, za jej przykładem, lepiej poznać i w sposób bardziej wspaniałomyślny praktykować życie wewnętrzne Księdza Bosko”;
1982: “Niech praca i umiarkowanie będą dla nas w szkole Księdza Bosko ascetycznym świadectwem miłości duszpasterskiej, rzucającym wyzwanie światu, który promuje rozdźwięk między miłością a ofiarą”;
1983: “Wspierajmy chrześcijański rozwój jednostek i wspólnot poprzez odnowienie i wzmożenie, w stylu salezjańskim, formacyjnego doświadczenia związanego z kierownictwem duchowym”;
1984: “’Nie wystarczy kochać!’ z listu Księdza Bosko z Rzymu pobudza nas do powrotu do typowo salezjańskiej świętości”;
1985: “Wsłuchajmy się ponownie wraz z młodymi ludźmi w Błogosławieństwa Ewangelii, aby wzbudzić w świecie odnowioną nadzieję”;
1986: “Wspierajmy powołanie świeckich do służby młodzieży w duchu Księdza Bosko”;
1987: “Razem w kierunku roku 1988: jako rozległy ruch ‘Misjonarzy młodzieży’”;
1988: “Zawierzając siebie Maryi, promujemy pedagogię dobra jako wyraz pamięci i proroctwa Księdza Bosko”;
1989: “Nadzieje rozbudzone przez ‘Don Bosco '88’ zachęcają nas do wzmożenia odnowionej duszpasterskiej troski o powołania”;
1990: “Jesteśmy posłani przez Pana, aby pomóc młodym ludziom z przekonaniem łączyć wiarę z życiem”;
1991: “Nowa Ewangelizacja zobowiązuje nas do pogłębiania społecznego wymiaru Miłosierdzia i dawania o nim świadectwa”;
1992: “Nauka społeczna Kościoła jest niezbędnym narzędziem wychowania do wiary”;
1993: “Mocno zakorzenieni i ugruntowani w miłości: dar z siebie w zaangażowaniu”;
1994: “ Dawać powód do radości i uzasadnionej nadziei, świadcząc o niezgłębionych bogactwach Chrystusa”;
1995: “Powołani do wolności (Gal 5,13) odkrywamy na nowo System Prewencyjny poprzez wychowywanie młodych ludzi do wartości”;
1996: “‘Da mihi animas’ to dar z siebie, który ożywia całą egzystencję: związaną z aktywnością i cierpliwością”;
Źródło ANS

– W 1965 r. salezjanie zebrani na XIX Kapitule Generalnej wybrali na swojego przełożonego ks. Luigiego Ricceriego, który pełnił tę funkcję przez 12 lat, od 1965 do 1977 roku. To z nim Zgromadzenie weszło na drogę odnowy, do której cały Kościół został wezwany w tamtych latach po Soborze Watykańskim II.
Znaczna część jego rządów była poświęcona przygotowaniu Kapituły Generalnej Specjalnej, XX i XXI Kapituły Generalnej, zwołanej w kontekście odnowy salezjańskiego życia zakonnego. Otworzył drzwi do dialogu w Zgromadzeniu, zaczął wprowadzać w życie nowe struktury zarządzania Zgromadzeniem (radców regionalnych i różne rady), pracował nad nową wersją Konstytucji, rozpoczął pierwszą reorganizację placówek salezjańskich i projekt związany z Rodziną Salezjańską.
Jak wspomina ks. Santo Russo SDB, w swojej książce “Wiązanki Ks. Bosko i jego następców". "Podczas swoich rządów przeniósł Dyrekcję Generalną z Turynu do Rzymu, przewodniczył obchodom Stulecia pierwszej wyprawy misyjnej, zainicjował czasowy salezjański wolontariat misyjny i zreorganizował biuro prasowe. Po 12 latach intensywnej pracy w kierowaniu Zgromadzeniem odczuł potrzebę, podobnie jak jego poprzednik ks. Ziggiotti, przekazania pałeczki innym, 15 grudnia 1977 r. złożył rezygnację”.
Ks. Ricceri sprawował swoje rządy w bardzo trudnym i złożonym momencie historycznym: w okresie kryzysu, który objął także Zgromadzenie Salezjańskie po Soborze Ekumenicznym Watykańskim II, także w czasie wydarzeń, które miały miejsce na świecie w roku 1968. Przeżył te trudne lata odnowy i kontestacji nie bez bólu, nieporozumień, walki z nadużyciami, napięć, potrafił jednak dać silny i zdecydowany impuls tej całej odnowie, pozostając wiernym duchowi Księdza Bosko, walcząc o jedność Zgromadzenia, o jego właściwą odnowę i dostosowanie do nowych wymagań, czyniąc to w duchu, który został określony jako “dynamiczna wierność”.
Na podstawie jego własnych słów możemy się dowiedzieć, co oznaczała dla niego Wiązanka. We Wstępie do komentarza do Wiązanki na rok 1968 roku, napisał: “Wiązanka oznacza przede wszystkim prezent, oznacza przyjaźń, rodzinę, poznanie..... W tradycji naszych dobrych rodzin istniało właśnie owo wręczenie prezentu noworocznego, który potem zmienił formę, ale sama istota pozostała; syn czy córka otrzymywali od rodziców, od krewnych jakiś prezent”.
A prezentując Wiązankę na rok 1973 r., dodał: “Nie ma ona jedynie wartości sentymentalnej, nie jest retorycznym sloganem, ale stanowi dla wszystkich członków naszej rodziny prawdziwy program działania i życia, który jednoczy nas w tym samym dążeniu. I chociaż jest ona przede wszystkim bardzo pożyteczna dla jednostki, to jednak jest ona ukierunkowana na cel, do którego dążymy w ramach naszego wspólnego powołania”.
Po ks. Ricaldone ksiądz Ricceri również powrócił do prezentacji Wiązanki, opatrując ją specjalnym komentarzem, zazwyczaj niezbyt długim. Co więcej, wraz z nim Wiązanka zaczęła być kierowna w szerszej formie do wszystkich członków Rodziny Salezjańskiej. W ciągu 12 lat pełnienia funkcji przełożonego generalnego skierował 13 Wiązanek, z których w Dokumentach Rady Wyższej zachowało się dziewięć i cztery zostały opublikowane w ówczesnym Biuletynie Salezjańskim.
W przeciwieństwie do swoich poprzedników, treść tych jego Wiązanek, przynajmniej w większości przypadków, jest bardziej szczegółowa i znacznie dłuższa. W wielu z tych Wiązanek odnajdujemy odniesienia do konkretnych wydarzeń związanych z Kościołem czy Zgromadzeniem, co zwłaszcza dotyczy Soboru Watykańskiego II.
Są jednak również odniesienia do różnych kwestii związanych z duchowością salezjańską: miłość i wierność Księdzu Bosko, nabożeństwo do Maryi Wspomożycielki i Eucharystii; miłosierdzie wobec ubogich i potrzebujących (1971); zaangażowanie w wychowanie młodzieży, katechezę, powołania oraz salezjański wymiar misyjny.
Oto te Wiązanki, które ks. Ricceri skierował do Rodziny Salezjańskiej:
1966: “W roku jubileuszowym urodzin naszego Ojca, zachęcam członków Rodziny Salezjańskiej i wszystkich z nią związanych, aby złożyli mu hołd i skutecznie zainteresowali się wskazaniami Soboru Ekumenicznego. W szczególności Salezjanie i Córki Maryi Wspomożycielki powinni zobowiązać się do studiowania i wielkodusznego wprowadzania w życie ‘Dekretu o życiu zakonnym’; Współpracownicy i Byli Wychowankowie ‘Dekretu o apostolstwie świeckich’, a młodzież ‘Konstytucji dotyczącej liturgii”;
1967: “Dla bardziej owocnego pod względem apostolskim działania i większego poszanowania wartości ludzkich we wspólnocie religijnej i społecznej, żyjmy duchem i praktykujmy metodę ‘Dialogu’, jakiej chce Sobór”;
1968 (Rok Wiary i Stulecie Maryjne): “Przyjmując z synowskim oddaniem adhortację Ojca Świętego z okazji stulecia świętych Piotra i Pawła, zachęcam całą Rodzinę Salezjańską do świętowania Roku Wiary z wielkoduszną i żarliwą intencją pogłębienia autentycznej wartości wiary; ożywienia świadomości jej wyznawania i skuteczności we własnym życiu; dawania o niej świadectwa w obecnej godzinie z chrześcijańską spójnością. Niech Dziewica Wspomożycielka, wielkie wsparcie i obrona wiary, w setną rocznicę konsekracji Jej Bazyliki w Turynie, wspiera nas w naszym zaangażowaniu”;
1969: “‘Tajemnica Eucharystii angażuje całą Wspólnotę wiernych i domaga się od każdego najbardziej osobistej i żywotnej czci’. W świetle tych słów Pawła VI uczyńmy Eucharystię i nasze życie eucharystyczne centrum wspólnoty wychowawczej, duszą życia rodzinnego, źródłem i wsparciem naszego świadectwa i naszego apostolatu”;
1970: “‘Podstawowym prawem ludzkiej doskonałości, a co za tym idzie przemiany świata, jest nowe przykazanie miłości’ (por. GS lll, 3B). Zainspirowani tym stwierdzeniem Soboru i żywym przykładem Księdza Bosko, odkryjmy na nowo autentyczne znaczenie miłości w orędziu ewangelicznym; zweryfikujmy skuteczność miłości w naszym życiu osobistym, rodzinnym i wspólnotowym; odnówmy nasze zaangażowanie w służbę miłości, którą jesteśmy winni Wspólnocie Kościoła i wszystkim naszym braciom i siostrom”;
1971: “W obliczu bardzo poważnych problemów związanych z zacofaniem, my wszyscy, którzy w jakikolwiek sposób czujemy się członkami Rodziny Salezjańskiej, odważnie zaangażujmy się w życie i realizację charyzmatu samego Księdza Bosko na rzecz duchowej, kulturalnej i materialnej promocji tych, których nazwał ‘młodzieżą ubogą i opuszczoną’. A dokładniej: Współbracia, Córki Maryi Wspomożycielki, Współpracownicy i Byli Wychowankowie niech skutecznie uświadamiają sobie, każdy zgodnie ze swoim stanem, to istotne powołanie w duchu salezjańskim. W zależności od sytuacji i potrzeb każdego kraju i zawsze z chrześcijańskim zmysłem, należy wspierać konkretne działania na rzecz społecznego i moralnego wychowania młodzieży. Przede wszystkim niech młodzi w naszych dziełach będą wychowywani do żywego i otwartego poczucia wspólnoty i niech podejmują praktyczne inicjatywy na rzecz służby innym”;
1972: “Aby posłannictwo Księdza Bosko stało się istotne i aktualne wśród ludzi naszych czasów, zwłaszcza wśród młodzieży, w duchu i zgodnie ze wskazaniami Kapituły Generalnej Specjalnej, każdy członek Rodziny Salezjańskiej powinien zaangażować się w zdecydowaną osobistą odnowę swojego życia duchowego, co jest nieodzownym fundamentem skutecznej odnowy posłannictwa, do którego wzywa Rodzinę Księdza Bosko Opatrzność i Kościół”;
1973: “Niech Rodzina Salezjańska na nowo odkryje żywotność swoich początków, czyniąc to w silnym klimacie misyjnym”;
1974: “Niech wszyscy członkowie Rodziny Salezjańskiej wierni nauczaniu i przykładowi Księdza Bosko uważają za swój obowiązek wychowawczy: ukierunkowywanie i kształtowanie powołania apostolskiego w Kościele; poświęcenie się ze szczególną troską powołanym do życia kapłańskiego i konsekrowanego; wspieranie i pomnażanie powołań salezjańskich, aby można było nadal nieść charyzmatu Księdza Bosko w Kościele";
1975: “W świetle Stulecia Misji Salezjańskich Rodzina Księdza Bosko, odpowiadając po synowsku na zaproszenie Papieża na obchody Roku Świętego, zobowiązuje się do przeżycia roku 1975 w pełni jako roku nawrócenia do Boga, ponownego odkrycia wartości powołania chrześcijańskiego i salezjańskiego, pojednania z braćmi i siostrami w komunii wiary, miłości, działania apostolskiego, ewangelizacji inspirowanej ‘programem misyjnym’ wskazanym Księdzu Bosko przez Maryję Wspomożycielkę”;
1976: “W 1976 roku nasza Rodzina będzie obchodzić stulecie powstania Stowarzyszenia Salezjanów Współpracowników, którego Regulamin Ksiądz Bosko opublikował w tym samym roku. Dziękując Panu za skuteczną współpracę, którą na wiele sposobów Salezjanie Współpracownicy wnoszą w naszą misję od stu lat, zachęcam Salezjanów, Córki Maryi Wspomożycielki, Byłych Wychowanków i inne grupy Rodziny Salezjańskiej do odnowienia swojego zaangażowania na rzecz: poznania, promowania, animowania, współpracy z Salezjanami Współpracownikami, będącymi owocem pierwotnej intuicji Księdza Bosko, który chciał apostolskiego zaangażowania świeckich w Kościele”;
1977: “W tym roku Zgromadzenie Salezjańskie przeżywa KG21, dokładnie sto lat po pierwszej Kapitule Generalnej zwołanej przez samego Księdza Bosko. Z tej ważnej okazji salezjanie są zaproszeni do zweryfikowania skuteczności ‘odnowy Zgromadzenia’, której zażądał od nich Sobór, czyniąc to w świetle wielkiej refleksji, jaką Kościół podejmuje odnośnie do bogatego tematu Ewangelizacji. Tak więc za rzecz bardzo użyteczną uważam skierowanie zachęty do wszystkich członków Rodziny Salezjańskiej, aby ocenili swoje zaangażowanie w głoszenie Chrystusa i dawanie o Nim świadectwa swoim życiem. Niech poszczególne osoby i grupy naszej Rodziny postarają się wspólnie wypełnić to zobowiązanie w kontekście programu apostolskiego Księdza Bosko, który jest dzisiaj bardziej aktualny niż kiedykolwiek”.
Źródło ANS